Rode bietensoep

De eerste rode bieten worden in juni/juli geoogst. Het begint met kleine bietjes gebonden in bosjes, de zogenaamde bosbietjes. Deze zijn lekker zoet van smaak. In de herfst worden de laatste bieten geoogst en bewaard in de koelcel, zodat we tot zeker april nog bietjes kunnen eten. Tegenwoordig zijn er vele soorten bietjes: rode, lange, gele, witte en rood met witte ringen – een Italiaanse soort (Chioggia). Bietjes kun je op verschillende manieren bereiden. Kook bietjes het liefst in de schil en dompel ze als ze gaar zijn in koud water, daarna kun je de schil eraf wrijven. Een andere bereidingswijze is roosteren in de oven. De rode biet karamelliseert en krijgt een zoetere smaak. Chioggia bietjes kun je heel goed pickelen, de kleur blijft dan beter behouden. Bietjes combineren goed met balsamico- en appelazijn, blauwe kaas, geitenkaas, honing, komijn, koriander, mosterd, noten, venkel, appel, bessen, pastinaak, peer, knolselderij, diverse slasoorten en rode ui.
Wist je dat je het blad van bietjes ook kunt eten?

Onderstaand recept is spontaan ontstaan door restjes uit de koelkast op te maken.

Nodig:
1 ui
1 teen knoflook
1 venkel + venkelgroen
2 rode bieten
olijfolie
1 eetl. ras el hanout
1 liter bouillon
peper en zout

Materialen:
snijplank, mes, soeppan, houten lepel, staafmixer

Bereiding:
Schil de ui en snijd fijn.
Schil de knoflook en snijd zeer fijn.
Maak de venkel schoon en snijd in stukken.
Schil de bietjes en snijd in blokjes.
Verhit de olie in de pan en fruit de uien glazig.
Voeg de knoflook, venkel en bietjes toe en bak nog even mee.
Voeg zoveel bouillon toe dat de groenten net onder staan.
Kook de groenten in 20 minuten gaar.
Mix de soep met de staafmixer. Is de soep te dik voeg dan nog wat bouillon toe.
Maak op smaak met peper en zout en garneer met venkelloof.

kappertjes

Kappertjes van zaden van de Oost Indische kers

Oost Indische kers is een veelzijdige plant. Vaak zet je hem in de tuin als vangplant voor luizen. Zitten er geen luizen op dan kun je het blad gebruiken in de sla of er een pesto van maken. De bloemen zijn zeer decoratief en lekker in een salade. Maar je kunt er ook een kruidenboter mee opvrolijken. De bloemen hebben een vrij pittige smaak.

Als de bloemen zijn uitgebloeid worden er zaden gevormd, van deze zaden kun je kappertjes maken. Deze kappertjes kun je als smaakmaker aan sausjes, pesto of salades toevoegen.

kappertjes

Wat heb je nodig:
1 flinke kop verse zaden van de Oost Indische kers, pluk ze het liefst zelf van de plant
1 eetlepel grof zeezout
10 peperkorrels
1 theelepel dillezaad of een dille bloemscherm
2 laurierblaadjes
Goede witte wijnazijn
Een schone jampot (uitgekookt met soda)

Bereiding:
Meng de zaden met het zeezout en laat het een nacht staan.
Spoel het zout van de zaden.
Doe de zaden samen met de peperkorrels, dille en laurier in de jampot.
Giet de azijn in de pot tot de zaden helemaal onder staan.
Is je pot nog niet helemaal vol, je kunt telkens nieuwe zaden toevoegen tot je pot vol is.

Laat dit een paar maanden staan op een koele, donkere plek.

Variatie: voeg knoflook of andere kruiden naar smaak toe.

In plaats van de zaden van de Oost Indische kers kun je ook de bloemknoppen van de  paardenbloem of madeliefjes gebruiken.

Jam met minder/geen suiker

Fruit eet je het liefst vers, maar als je oogst te groot is, is het ook fijn om wat te bewaren voor een later tijdstip. Er zijn verschillende manier voor bewaren van fruit. Denk bijvoorbeeld aan drogen, invriezen, wecken of conserveren door middel van suiker. Jam maken van fruit werd vroeger heel veel gedaan. Ik merk dat tegenwoordig mensen jam mijden omdat er toch wel veel suiker aan wordt toegevoegd. Suiker zorgt er ook voor dat de pectine uit de vruchten binding geeft aan de jam. Bij gebruik van minder of geen suiker zal er dus ook een minder bindende werking zijn. Het gehalte aan pectine in fruit is verschillend. Pectine arm fruit zal minder goed binden dan pectine rijk fruit. Je kunt dan het beste pectine arm fruit combineren met fruit dat rijk is aan pectine.
Pectine rijk zijn appel, citroen, grapefruit, kruisbes, rode aalbes, sinaasappel en zwarte bes.
Matig pectine rijk zijn bosbes, braam, pruim en vlierbes.
Pectine arm zijn aardbei, framboos, kers, rabarber en rozenbottel.

Onderstaand recepten voor gewone jam, halva jam en jam zonder toegevoegd suiker.

Basisrecept jam
Hierbij wordt uitgegaan van 1 kg fruit waaraan 1 kg (gelei)suiker wordt toegevoegd. Bij pectine arm fruit kan nog pectine en citroensap/-zuur worden toegevoegd voor een betere binding.

Jam met minder suiker (halvajam)
Aan 1 kg fruit wordt dan 300 gram suiker toegevoegd samen met een zakje Marmello of ander geleer-/bindmiddel. Marmello is verkrijgbaar bij natuurvoedingswinkels en de drogist.
Geleisuiker speciaal werkt ook goed en is erg makkelijk in gebruik. Naast suiker is er pectine en citroenzuur aan toegevoegd voor een goede binding. Je hebt dan aan 500 gram geleisuiker speciaal voldoende voor 1250 gram fruit. Halvajam is wel beperkt houdbaar en moet na openen in de koelkast worden bewaard.

Jam zonder toegevoegd suiker (Fruitbeleg)
Jam gemaakt zonder suiker, mag geen jam heten en wordt in de winkel fruitbeleg genoemd.
Voeg aan 1 kg fruit 200 ml appeldiksap of ander vruchtensap of 200 gram (gemalen) rozijnen toe en een snufje zout* . Gebruik als bindmiddel een zakje Marmello of ander geleer-/bindmiddel. Dit fruitbeleg moet je in de koelkast bewaren.

Bereidingswijze
Maak het fruit schoon. Voeg de suiker en/of bindmiddel toe. Breng het geheel aan de kook, kook het 1 minuut door. Vul de schone potten met de jam, sluit ze stevig af. Zet de potten 5 min. op hun kop, zodat de lucht eruit gaat.

Probeer ook eens zoete bloemen en kruiden of specerijen toe te voegen, bijvoorbeeld paardenbloemen, vlierbloesem, rozemarijn, kaneel, steranijs, etc.

*zout versterkt de zoetkracht van de suikers uit het fruit.

Rabarber aardbeien crumble

Rabarber aardbeiencrumble met vlierbloesem

6 personen

Rabarber aardbeien crumble

Nodig:
250 gram aardbeien
250 gram rabarber
4 schermen vlierbloesem
event. 3 eetl. rietsuiker of perendiksap
100 gram havermout
50 gram boter
30 gram rietsuiker
40 gram walnoten, gehakt
snufje zout

Materialen: ovenschaal

Bereiding:
Verwarm de oven voor op 220˚C.
Ontkroon de aardbeien. Was de rabarber en snijd in stukjes.
Meng de aardbeien, rabarber, vlierbloesembloemetjes en suiker door elkaar.
Doe deze in een schaal.
Maak een kruimeldeeg van de havermout, in stukjes gesneden koude boter, rietsuiker en walnoten.
Verdeel het deeg over het fruit.
Bak de crumble in de oven in 20-30 minuten bruin.
Lekker met ijs of hangop.

Tip: vervang de rabarber en aardbeien door ander fruit, bijvoorbeeld: kruisbessen, rode bessen, bramen, appel, peer of een mix van fruit.

Rabarberlimonade

Een lekker fris drankje. voor warme dagen.

Nodig:
750 gram rabarber
70 gram ruwe rietsuiker
2 liter water

Materialen:
Pan van min. 3 liter, snijplank, mes, weegschaal, 2 schone flessen van 1 liter

Bereiding:
Was de rabarber en snijd de rabarber in blokjes.
Doe de rabarber in de pan samen met 2 liter water en breng het aan de kook
Laat het 10 minuten koken.
Zeef de rabarberpulp eruit en vang het vocht op in een andere pan.
Voeg de suiker toe aan het rabarbervocht en verwarm dit tot alle suiker is opgelost.
Giet de limonade heet in de flessen. en sluit deze af.

Deze limonade is in de koelkast 2 weken houdbaar.

Variatie: voeg tijdens het koken gember of steranijs toe voor de smaak. Of laat zomerfruit als aardbei of framboos mee trekken. ook lekker met een blaadje munt of citroenmelisse.

Uit: Ecozoet! Van Velt

Rabarbercompote

3-4 potten van 350 ml

Nodig:
1 kg rabarber
Sap en rasp van 1 (bloed)sinaasappel
1 koffielepel geraspte gember
Snufje zout*
200 gram geleisuiker speciaal** of ruwe rietsuiker
Eventueel een scheutje vlierbessen of blauwe bessensap voor een mooiere kleur

Materialen:
Grote pan, pollepel, weegschaal, mes, snijplank, 3-4 schone glazen potten

Bereiding:
Maak de rabarber schoon en snijd in blokjes.
Vermeng de rabarber met het sinaasappelsap, geraspte gember, snufje zout en suiker.
Breng het geheel aan de kook en laat even doorkoken tot de rabarber voldoende zacht is.
Voeg een scheutje bessensap toe.

Vul de potten met de compote en zet de potten op zijn kop en laat afkoelen.

Variatie: vervang een deel van de rabarber door aardbeien of frambozen.

Bewaar de potten in de koelkast.

Ook leuk om weg te geven.

* zout versterkt de zoetkracht van het fruit
** In geleisuiker speciaal zit een ander soort pectine dan in de gewone geleisuiker. Er is dan minder suiker nodig voor dezelfde bindkracht. In dit recept is minder geleisuiker gebruikt dan standaard, en heeft daardoor onvoldoende conserverende werking. Dat betekent dat je de compote in de koelkast moet bewaren. Bij het gebruik van ruwe rietsuiker, zal de compote iets dunner zijn.

Groene pannenkoeken

Nodig:
250 gram gebuild tarwemeel
2 eieren
snufje zout
500 ml (karne)melk
boter
50 gram brandneteltoppen of spinazie
kruidenroomkaas

Materialen: beslagkom, garde, staafmixer, rasp, koekenpan, spatel, soeplepel.

Bereiding:
Doe de bloem en een snufje zout in een kom en maak een kuiltje in het midden van de bloem.
Breek de eieren in het kuiltje en roer het los.
Voeg geleidelijk de melk toe, blijf goed roeren tot een glad beslag ontstaat, dat dikker is dan normaal beslag.
Voeg de fijn geknipte brandneteltoppen of spinazie toe.
Mix het beslag met de staafmixer tot een egaal groen beslag ontstaat.
Is het beslag te dik voeg dan wat water of melk toe.
Laat het beslag 30 minuten rusten.
Verhit een klein beetje boter in een koekenpan en schep met een soeplepel het beslag in de pan.
Keer de pannenkoek als de bovenkant droog is en de onderkant lichtbruin.
Laat de andere kant ook lichtbruin worden.
Herhaal dit voor de andere pannenkoeken.
Haal de pannenkoeken uit de pan en leg ze op een bord.
Herhaal dit voor de andere pannenkoeken.
Besmeer ze met kruidenroomkaas en rol ze op.

Variatie: vervangen de brandnetels/spinazie door gekookte rode biet (ongeveer 150 gram) voor een paarse pannenkoek en gekookte wortelen (ongeveer 150 gram) voor een oranje pannenkoek.

Wilde kruiden stamppot

De eerste kruiden die je in het voorjaar tegenkomt zijn brandnetel, madeliefje, paarse dovenetel, vogelmuur, kleine veldkers, herderstasje en zevenblad. Deze voorjaarskruiden zijn rijk aan vitamine C en vooral brandnetel en madeliefje hebben een weerstandsverhogende werking. In het voorjaar kun je nog weinig groenten uit de moestuin oogsten, maar wilde kruiden zijn er wel. Deze kruiden kun je heel goed in de keuken gebruiken, bijvoorbeeld in een stamppot.

wilde kruiden

Nodig:
500 gram aardappelen
500 gram knolselderij
1,5 volle vergiet kruiden, zoals: brandnetel, blad madeliefje, paardenbloemblad, kleine veldkers, herderstasje en zevenblad
1 ui
1 teen knoflook
100 ml (plantaardige)melk
Olijfolie
4 eetlepels gedroogde tomaten op olie
Nootmuskaat
Peper en zout

Materialen:
Mesje, schaar, pan, vergiet, klein pannetje, maatbeker, pureestamper, koekenpan, spatel.

Bereidingswijze:
Schil de aardappelen en de knolselderij en kook ze in water met zout tot ze gaar zijn.
Was de kruiden en knip ze fijn.
Schil en snijd de ui en knoflook fijn.
Verhit de olie in een koekenpan en fruit hierin de ui glazig, voeg de knoflook en de fijn geknipte kruiden toe. Bak even mee.
Verwarm intussen in een pannetje de melk en een scheut olie.
Giet de aardappelen en knolselderij af en stamp ze fijn met een  pureestamper.
Voeg het melk/olie mengsel erbij en roer dit tot een smeuïge puree.
Voeg het kruidenmengsel en de fijngesneden tomaat toe.
Proef en breng op smaak met nootmuskaat, peper en zout.

Lekker met (vegetarisch) hamburger of gestoofde linzen met ui.

Brood bakken zonder te kneden

Wekelijks maak ik dit broodje. Het is heel makkelijk om te maken. Je hoeft het niet te kneden, alleen de tijd te geven om te rijzen en dat doet het ’s nachts als jij lekker ligt te slapen. Ik heb dit brood ook weleens geprobeerd overdag te maken, maar dat was minder succesvol. Het lijkt wel of de nacht een andere invloed op de ontwikkeling van het brood heeft.

Ik maak het brooddeeg ’s avonds, na het avond eten of vlak voordat ik naar bed ga. Het krijgt de hele nacht de tijd om te rijzen. Door de lange rijstijd wordt fytinezuur afgebroken en wordt het brood lichter verteerbaar. Er zit weinig gist in, de gist is de starter, doordat het deeg de hele nacht de tijd krijgt om te rijzen vindt fermentatie plaats.

Fabrieksbrood wordt in korte tijd gebakken. Er worden hulpstoffen aan toegevoegd om te zorgen dat het brood in korte tijd voldoende rijst en luchtig wordt.

speltbrood

Nodig:
300 gram volkoren (spelt)meel
50 gram roggemeel
50 gram havermout
7 gram zout
2 gram gist
350 ml water

Materiaal:
Weegschaal, beslagkom, pollepel, cakeblik van 1,5 liter

Bereidingswijze:
Meng het volkorenmeel, roggemeel, havermout, zout en gist door elkaar.
Roer het water er bij. Het deeg moet stevig zijn maar niet droog. Het is natter dan deeg dat je kneedt. Is het te droog voeg dan nog wat water toe.
Dek de beslagkom af met een vochtige theedoek en laat het deeg de hele nacht rijzen.
De volgende ochtend roer je het deeg nog even door, voeg nog 2 eetlepels meel toe.
Vet een bakblik in met olie en schep het deeg in het bakblik. Dek af met een vochtige theedoek en laat nog 1-2 uur rijzen.
Warm de oven voor op 200 °C. Zet het brood in de oven en bak het in 45 minuten gaar.
Haal het brood uit het bakblik en laat afkoelen.
Bewaar het brood in een theedoek of katoenen broodzak.

Omgekeerde cranberry cake

Omgekeerde cranberry cake

Topping:
60 gram boter, op kamertemperatuur
100 gram rietsuiker
1/4 tl kaneel
450 gr cranberries, vers of bevroren (laat ze dan ontdooien!)

Beslag:
145 gram boter, op kamertemperatuur
100 gram rietsuiker
3 eieren, op kamertemperatuur
100 gr zure room
1/2 tl zout
220 gr half speltmeel, half bloem
1 ¼ tl baksoda

Bereiding:
Verwarm de oven voor op 175°C.
Beboter de bodem en de zijkanten van een bakblik licht met boter (gebruik bij voorkeur een bakblik met dichte bodem i.v.m. lekkage) of bedek het bakblik met bakpapier.
Doe 60 gram boter in een pan en laat de boter smelten.
Wacht tot de boter gesmolten is en voeg de suiker en kaneel toe.
Verdeel het mengsel over de bodem en strooi hier de cranberries er overheen.

Doe de andere boter in een mengkom.
Meng de boter met de suiker en eieren tot alles mooi is gemengd.
Voeg de zure room en zout toe.
Meng het meel met de baksoda en meng tot het door het botermengsel.
Giet het beslag over de cranberries en plaats het blik midden in de oven.

Bak de taart ca. 55 minuten
Controleer met een satéprikker of het deeg gaar is.

Laat de cake ca. 10 minuten afkoelen voor je hem omdraait en verder laat afkoelen op een rooster.