Kruidnootjes

Bij de bakker en in de winkels is weer allerlei lekkers te vinden met Sinterklaas. Kruidnootjes, gevulde speculaas, chocoladeletters, het hoort bij het Sinterklaasfeest. Hier een “iets” gezonder recept van kruidnootjes. Het gebruik van half bloem en half volkorenmeel zorgt voor meer vezels en de hoeveelheid suiker is verminderd. Geniet, maar snoep met mate!

Ingrediënten
250 gram (spelt)meel – half bloem en half volkoren meel
2 theelepels bakpoeder
100 gram oerzoet
150 gram roomboter, in blokjes gesneden
2 eetlepels speculaaskruiden
2-3 eetlepels (plantaardige) melk
snufje zout

Bereiding
Verwarm de oven voor op 150 graden Celsius.
Meng de bakpoeder door het meel.
Doe de suiker, boter. speculaaskruiden, melk en zout bij het meel en verkruimel de boter met je vingers door het meel.
Kneed dit snel tot een soepel deeg.
Vorm van het deeg kleine balletjes en leg die op een ingevette bakplaat of op een stuk bakpapier.
Bak de kruidnootjes in 20-30 minuten bruin en gaar.
Tijdens het afkoelen worden ze harder.

Voor koekjes: rol het deeg uit, steek er met vormpjes koekjes uit

Bewaar de kruidnootjes in een afgesloten trommel.

Plaatcake met appel & Kollumer zoete erwt

Kollumer zoet erwt is een gewas dat staat vermeld in de Ark van de Smaak van Slow Food. Het is een oud streekgewas uit de provincie Friesland. De erwten werden vroeger vooral gegeten met gebakken spek een aardappelen, door mensen die zwaar werk verrichtte.

De kooktradities veranderden nadat fysiek zware arbeid afnam, en zoals zoveel andere bonen en erwten, raakte ook deze erwt uit de mode. De teelt van deze variëteit werd bijna gestaakt, omdat ze werd vervangen door andere erwtenvariëteiten, die makkelijker te telen zijn en een hogere opbrengst hebben. Dit leidde bijna tot het uitsterven van de grijze erwt, totdat Jan van der Velde uit Kollum toevallig op de erwten stuitte. In samenwerking met het Kenniscentrum voor Friese Gewassen kon hij het ras redden en ontdekte hij nieuwe mogelijkheden voor het gebruik ervan. Oorspronkelijk werden slechts zes erwten gered. Deze vormen de basis van de zeer beperkte productie die nu in Friesland bestaat. Meer voorlichting en het gebruik van de erwt in alledaagse gerechten kan helpen om de Kollumer Zoete Grauwe Erwt terug te brengen in de Nederlandse culinaire cultuur.

Erwten zijn rijk aan eiwit en vezels en kunnen ook heel goed in zoete gerechten worden gebruikt, zoals in onderstaand recept.

Nodig:
Voor het beslag:
125 gram zoete erwten (gedroogd), gewassen en een nacht geweekt (300 gram gaar)
125 ml milde olijfolie
3 eieren
125 gram oerzoet
250 gram meel (spelt of tarwe)
2 tl. Bakpoeder
Zout

Voor de appelvulling:
350 gram friszure appels b.v. Elstar of Jonagold
½ tl. Kurkuma
75 gram bakgember
50 gram rozijnen
1 tl. Kaneel
Sap van 1 citroen
2 eetl. Water

Garnering: roomkaas, blauwe bessen, blaadje munt/citroenmelisse, bloemblaadje (hier vlambloem)


Bereiding:
Zet een avond van te voren de erwten in de week.
Kook de geweekt erwten (zonder zout) in ruim water in 1,5 uur gaar.
Maak de appelvulling; schil de appels, verwijder het klokhuis en snijd de appels in stukjes. Kook samen met de kurkuma, bakgember, rozijnen, kaneel, citroensap en water in 15-20 minuten gaar.
Verwarm de oven op 180 °C.
Spoel de gekookte erwten af onder koud stromend water. Laat goed uitlekken. Pureer de erwten met de olie in de keukenmachine fijn.
Roer de gekookte appel er voorzichtig door, zodat er nog stukjes overblijven.
Mix met de handmixer de eieren en de suiker dik en romig.
Meng het meel, bakpoeder en een snuf zout door elkaar en spatel dit door het ei-mengsel.
Spatel hier vervolgens het erwten-appelmengsel doorheen.
Verdeel het beslag over een bakplaat of vul een muffinplaat met 12 papierenvormpjes en vul de vormpjes met het beslag. Zet 3 losse vormpjes in een bakblik of ovenschaal.
Bak de plaatake/muffins in het midden van de oven in 20-25 minuten gaar en bruin. Controleer de gaarheid met een satéprikker. Als deze er droog uitkomt zijn de muffins gaar.

Garneer de stukjes cake met een toefje roomkaas en leg hierop de bessen, bloemen en blaadjes.

(Bron: aangepast recept uit Bonen! van Joke Boon)

Appelbeignets

Nodig:
1-2 appels
10 plakken bladerdeeg
vanillevla of custardpudding
1 ei
suiker en kaneel

Bereiding:
Verwarm de oven voor op 180 graden.
Laat het bladerdeeg ontdooien.
Haal met de appelboor het klokhuis uit de appels, snijd de appel in plakken van 1 cm dik.
Leg een schijfje appel op een plakje bladerdeeg, vul het rondje in het midden met de pudding.
Maak de randen om de appel nat met water, leg een ander plakje bladerdeeg er bovenop en druk het aan rondom de appel.
Snijd de randen af met een bot mes.
Leg de beigets op een met bakpapier beklede bakplaat. Herhaal dit dit met de andere appelschijven tot het bladerdeeg op is.
De stukjes bladerdeeg die je over hebt kun je door elkaar kneden en uitrollen en hier ook nog een appelschijfje opleggen. Ga zo door tot het deeg op is.
Klop het ei los en bestrijk hiermee de beignets.
Bak in de oven in 25 minuten gaar en bruin.
Bestrooi de beignets met een mengsel van suiker en kaneel.

Bietenbrood

Nodig:
50 gram havervlokken
1 tl. gedroogde tijm
40 gram pompoenpitten
2 tl. karwijzaad
2 tl. venkelzaad
200 gram rauwe biet
100 gram speltbloem
100 gram volkorenmeel
1 tl. bakpoeder
2 eieren
80 ml olijfolie
80 gram zure room
20 gram geraspte oude kaas
120 gram blauwe kaas of feta
zout

Bereiding:
Verwarm de oven voor op 180 graden.
Vet een cakevorm in met olijfolie of bekleed deze met bakpapier.
Meng de havervlokken, tijm, pompoenpitten, karwijzaad en venkelzaad.
Schil de biet en rasp fijn.
Meng in een andere kom bloem, meel, bakpoeder en zout.
Roer dit met een garde goed door elkaar.
Voeg de bietenrasp en het vlokkenmengsel toe, houd 1 eetl. havermengsel apart. Nog niet roeren.
Meng in een 3e kom ei, olie, zure room en oude kaas.
Voeg hier het meelmengsel aan toe en schep goed om.
Snijd blokjes van de blauwe kaas of feta en schep dit door het deeg.
Doe het deeg in de bakvorm, bestrooi met het overgebleven havermengsel.
Zet in de oven en bak 30 min., dek de bakvorm af en bak nog 30 min.
Laat 5 min. in de oven staan, laat 20 min. afkoelen voor het aansnijden.

Lekker als borrelhapje, ook leuk als voorafje op een bedje van groene sla.

Bewerkt recept van Marion Pluimes Groene Kookacademie

Wilde thee

Nodig:
3 tot 5 verschillende kruiden, gebruik je er meer dan zijn de smaken niet meer zo herkenbaar.
Bijvoorbeeld:
hondsdraf, brandnetel, braam, smalle weegbree of bosaardbei, rozenblaadjes of -bottels.

Bereiding:
Stop de takjes in een theepot/thermoskan en overgiet ze met kokend water. 
Laat 5 minuten trekken en klaar is je thee.

Tip:
Neem als je op pad gaat een thermoskan heet water mee en zoek onderweg naar kruiden om thee van te maken.

Wilde kruidensoep

Nodig:
1 grote ui
2 tenen knoflook
2 kleine aardappelen
2 stengels bleekselderij of stukje knolselderij
4 flinke handen diverse kruiden, zoals verse jonge brandneteltoppen, smalle weegbree, zevenblad, blad madeliefje, look zonder look en hondsdraf
1,5  liter groentebouillon
olijfolie
peper, zout
(soja)room

Garnering: bloemen van madeliefje, paardenbloem en hondsdraf

Materialen:
Pan, pollepel, mes, schaar, snijplank

Bereidingswijze:
Schil de uien en snijd ze fijn.
Schil de knoflook en snijd deze fijn.
Schil de aardappelen en snijd deze in stukjes.
Snijd de bleekselderij in fijne reepjes.
Spoel de kruiden in een vergiet schoon en knip ze fijn met een schaar in een kopje/kommetje.
Verwarm de olie in de pan en voeg de uien en knoflook toe.
Fruit de uien tot ze glazig zijn.
Voeg de bouillon, aardappelblokjes en bleekselderij toe.
Laat het koken tot de aardappelen gaar zijn.
Voeg de fijngeknipte kruiden toe en laat deze 5 minuten meekoken.
Pureer de soep.
Roer de room door de soep.
Garneer met de bloemen.

Wilde kruidenkaas of -boter

boter met wilde kruiden erin

Nodig:
100 gram roomboter of roomkaas.
Blaadjes van hondsdraf, madeliefjes, look zonder look, paardenbloemen en rozenblaadjes.
Citroensap
Peper en zout

Bereiding:
Knip de bladeren van hondsdraf, madeliefje en look zonder look fijn.
Trek de bloemetjes van de paardenbloem, hondsdraf, madeliefje en roos los.
Prak de blaadjes en bloemen met de boter of roomkaas in een bakje door elkaar.
Voeg een beetje citroensap en peper en zout toe.
Lekker op vers gebakken brood!

Bramen bananen ijs

Nodig:
4 rijpe bananen, in plakjes bevroren
125 gram bramen
250 ml volle yoghurt of volle kwark
muntblaadjes of bloemen
event. honing

Materialen: keukenmachine

Bereiding:
Laat de bananen iets ontdooien. Doe bananen, yoghurt, bramen in de keukenmachine en mix alles tot een softijsachtige structuur.

Verdeel het ijs over 8 glaasjes en garneer met een braam en muntblaadje.

Tip: Je kunt eindeloos variëren op dit recept met andere fruitsoorten, zoals aardbeien, frambozen, pruimen.

sinaasappelschillen

Hergebruik sinaasappelschillen

Als je een sinaasappel eet gooi je de schil meestal weg. Wist je dat je deze schillen kunt drogen en dan in allerlei gerechten kunt gebruiken?

Schil de sinaasappel, eet je sinaasappel op. Haal het witte van de sinaasappelschil er zoveel mogelijk af. Snijd de schil in reepjes en daarna in blokjes. Deze leg je op een bordje en zet je op of in de buurt van de verwarming. Binnen 2-3 dragen zijn je sinaasappelsnippers droog. Bewaar ze in een potje.

Waar kun je de snippers in gebruiken?
Thee, samen met bijvoorbeeld rozemarijn of gember.
In een cake, rozijnen/notenbrood.
In azijn

Boerenkoolstamppot

met knolselderij

Knolselderij is vooral bekend van de erwtensoep, waldorfsalade en selleriesalade. Tegenwoordig gebruik ik in de boerenkoolstamppot of andere stampotten ook knolselderij. Een knol die niet moeders mooiste is maar wel een erg goede smaakmaker. Knolselderij groeit voor de helft onder de grond en de andere helft boven de grond. Hij heeft een vrij lange groeiperiode. De knol bevat de mineralen kalium, calcium, fosfor, natrium, magnesium en ijzer en vitamine C, E, B1, B2, B12 en provitamine A.

Nodig:
300 gram boerenkool
300 gram kruimige aardappelen
300 gram knolselderij
1 ui
2 tenen knoflook
zout, peper

Bereiding:
Was de boerenkool, rits de bladeren van de nerf en snij deze fijn.
Schil de aardappelen en snijd deze in 4-en.
Schil de knolselderij en snijd deze in blokjes.
Kook en aardappelen en knolselderij in een laagje water met een beetje zout gaar.
Schil de ui en knoflook en snijd deze fijn.
Verhit een pan, voeg de olie en ui en knoflook toe.
Fruit deze glazig.
Voeg de fijngesneden boerenkool toe en stoof deze gaar.
Giet de aardappelen, knolselderij af en bewaar het kookvocht.
Stamp de aardappelen, knolselderij en boerenkool door elkaar.
Voeg al het te droog is nog wat kookvocht toe.
Maak op smaak met peper en nootmuskaat.

Lekker met gebakken pompoen en kidneybonen hachee.