Auteur: Carla

Kollumer zoet erwt is een gewas dat staat vermeld in de Ark van de Smaak van Slow Food. Het is een oud streekgewas uit de provincie Friesland. De erwten werden vroeger vooral gegeten met gebakken spek een aardappelen, door mensen die zwaar werk verrichtte.

De kooktradities veranderden nadat fysiek zware arbeid afnam, en zoals zoveel andere bonen en erwten, raakte ook deze erwt uit de mode. De teelt van deze variëteit werd bijna gestaakt, omdat ze werd vervangen door andere erwtenvariëteiten, die makkelijker te telen zijn en een hogere opbrengst hebben. Dit leidde bijna tot het uitsterven van de grijze erwt, totdat Jan van der Velde uit Kollum toevallig op de erwten stuitte. In samenwerking met het Kenniscentrum voor Friese Gewassen kon hij het ras redden en ontdekte hij nieuwe mogelijkheden voor het gebruik ervan. Oorspronkelijk werden slechts zes erwten gered. Deze vormen de basis van de zeer beperkte productie die nu in Friesland bestaat. Meer voorlichting en het gebruik van de erwt in alledaagse gerechten kan helpen om de Kollumer Zoete Grauwe Erwt terug te brengen in de Nederlandse culinaire cultuur.

Erwten zijn rijk aan eiwit en vezels en kunnen ook heel goed in zoete gerechten worden gebruikt, zoals in onderstaand recept.

Bereiding:
Zet een avond van te voren de erwten in de week.
Kook de geweekt erwten (zonder zout) in ruim water in 1,5 uur gaar.
Maak de appelvulling; schil de appels, verwijder het klokhuis en snijd de appels in stukjes. Kook samen met de kurkuma, bakgember, rozijnen, kaneel, citroensap en water in 15-20 minuten gaar.
Verwarm de oven op 180 °C.
Spoel de gekookte erwten af onder koud stromend water. Laat goed uitlekken. Pureer de erwten met de olie in de keukenmachine fijn.
Roer de gekookte appel er voorzichtig door, zodat er nog stukjes overblijven.
Mix met de handmixer de eieren en de suiker dik en romig.
Meng het meel, bakpoeder en een snuf zout door elkaar en spatel dit door het ei-mengsel.
Spatel hier vervolgens het erwten-appelmengsel doorheen.
Verdeel het beslag over een bakplaat of vul een muffinplaat met 12 papierenvormpjes en vul de vormpjes met het beslag. Zet 3 losse vormpjes in een bakblik of ovenschaal.
Bak de plaatake/muffins in het midden van de oven in 20-25 minuten gaar en bruin. Controleer de gaarheid met een satéprikker. Als deze er droog uitkomt zijn de muffins gaar.

Garneer de stukjes cake met een toefje roomkaas en leg hierop de bessen, bloemen en blaadjes.

(Bron: aangepast recept uit Bonen! van Joke Boon)

Bereiding:
Verwarm de oven voor op 180 graden.
Vet een cakevorm in met olijfolie of bekleed deze met bakpapier.
Meng de havervlokken, tijm, pompoenpitten, karwijzaad en venkelzaad.
Schil de biet en rasp fijn.
Meng in een andere kom bloem, meel, bakpoeder en zout.
Roer dit met een garde goed door elkaar.
Voeg de bietenrasp en het vlokkenmengsel toe, houd 1 eetl. havermengsel apart. Nog niet roeren.
Meng in een 3e kom ei, olie, zure room en oude kaas.
Voeg hier het meelmengsel aan toe en schep goed om.
Snijd blokjes van de blauwe kaas of feta en schep dit door het deeg.
Doe het deeg in de bakvorm, bestrooi met het overgebleven havermengsel.
Zet in de oven en bak 30 min., dek de bakvorm af en bak nog 30 min.
Laat 5 min. in de oven staan, laat 20 min. afkoelen voor het aansnijden.

Lekker als borrelhapje, ook leuk als voorafje op een bedje van groene sla.

Bewerkt recept van Marion Pluimes Groene Kookacademie